Verzamelbox Toon Hermans

Op maandag 24 november 2003 werd in Carré "Toon, het verzameld werk" voorgesteld. Deze box bevat maar liefst 19 cd's en 1 DVD met beeldmateriaal van Toon Hermans. Cabaretkenner en persoonlijke vriend Jacques Klöters stond samen met Lisa Wade in voor de samenstelling van deze box. Naast alle hoogtepunten bevat de verzamelbox ook heel wat onuitgegeven materiaal. Een must voor de liefhebbers!



Toon Hermans groeide tijdens zijn carrière uit tot een echte volksheld in Nederland en veroverde ook in Vlaanderen een uitgebreide schare fans. Samen met Wim Sonneveld en Wim Kan vormde hij de "Grote 3" van het Nederlandse naoorlogse cabaret. Met zijn intussen legendarisch geworden onemanshows zorgde hij voor een revolutie in het theater. Alleen op een podium staan en zo het publiek met grapjes en liedjes voor zich winnen was toen Toon Hermans begon met zijn onemanshows in Nederland nog nooit gezien. Toon had dit genre ontdekt in de Verenigde Staten en zijn eerste onemanshow bleek onmiddellijk een gigantisch succes.

De in 1916 in Sittard geboren Toon Hermans was zijn carrière als artiest begonnen met optredens in cafés. Later trad hij op in de revues van Floris Meslier's Theater Plezier en zijn eigen gezelschap Ballot. In 1954 maakte hij een geslaagd solodebuut op de planken in Amsterdam met een soort lunchpauzeshow. Dit betekende de start van zijn carrière als soloartiest en zijn onemanshows. Naast conferencier en cabaretier was Toon Hermans ook dichter en schilder. In de loop der jaren gaf hij verschillende dichtbundels uit.

Doorheen zijn carrière vergat Toon Hermans nooit de armoede die hij tijdens zijn jeugd had gekend. Zijn vader was in de jaren '20 een bankier en werd door de muntontwaarding tijdens de crisisjaren geruïneerd en overleed op zeer jonge leeftijd. Het gezin Hermans ging daardoor harde tijden tegemoet. Deze armoede ging een rode draad vormen in de humor die Toon Hermans met de regelmaat van de klok in nieuwe shows ten berde bracht. Eén van de meest legendarische stukjes van Toon Hermans was hiervan een voorbeeld. In "Snieklaas" verhaalde hij over het bezoek van Sinterklaas in zijn jeugd en het feit dat er door de armoede niet veel te rapen viel. Tot treurens toe herhaalde hij : "Ik moet die man niet..." Enkele fragmenten uit "Snieklaas" kunnen dit illustreren en zijn onmiddellijk ook een schitterend voorbeeld van de lichte humor die Toon bracht (hij had immers een hekel aan geëngageerd cabaret en wilde enkel de mensen verstrooien) :

...Hij had een sprei om. Ik kende die sprei...die kwam uit de voorkamer. Je kon nog precies zien waar de asbak had gestaan...
En hij had een mijter op... en een stuk of acht neuten (jenevers).
"Ik kom uit Spanje", zegt die gek. Met MIJN sprei om, komt HIJ uit Spanje. ... Uit de kroeg kwam die...
En Pietermanknecht dan... maar dat was Pietermanknecht niet, het was tante Jo, want die had een paar dingen, die heb ik nog NOOIT bij Pietermanknecht gezien...
En gooi dan wat lekkers in één of andere hoek. In plaats van dat hij zegt in welke hoek dat hij het gooit, kun je een beetje lopen zoeken waar het spul ligt...
Nee, ik moet die man niet...



Toon Hermans blonk uit door zijn schitterende timing en de manier waarop hij door zijn mimiek en timing met minimale middelen een zaal aan het bulderen kreeg. Heel wat van zijn sketches behoren inmiddels tot het culturele erfgoed van Nederland (wat ruist er door het struikgewas, een bal gehakt, de amateur-ornitholoog die de kroet en de polifinario nabootst, de goochelaar met de dode duif : "Doif is Tod", liedjes als 24 rozen,...). Toon Hermans scoorde ooit zelfs een carnavalshit met "Mien waar is mijn feestneus". In deze discipline moest hij wel zijn meerdere erkennen in André Van Duin.

Toon Hermans overleed in 1999 op 83-jarige leeftijd aan een hartaanval, maar zal nooit vergeten worden. Een verzamelbox, die in de collectie van de liefhebbers van cabaret en Toon Hermans in het bijzonder niet mag ontbreken, zal daar ongetwijfeld ook toe bijdragen en tijdens de feestdagen onder menige kerstboom liggen.


Toon, het verzameld werk

De verzamelbox bestaat dus uit negentien cd's en één DVD, met daarop fragmenten uit al zijn onemanshows en ook heel wat onuitgegeven materiaal, vooral uit zijn beginperiode. De samenstellers, Jacques Klöters en Lisa Wade (die een eindwerk over Toon Hermans maakt), gingen op zoek naar materiaal voor de verzamelbox en stootten op een massa fragmenten, die de keuze ten zeerste bemoeilijkten. Uiteindelijk slaagden ze er toch in een prachtige bloemlezing samen te stellen. Eén van de blikvangers komt uit het eerste echte (onuitgegeven) solo-optreden van Toon Hermans in Amsterdam in 1954 : een soort lunchpauzeshow. Ook de opnames van een optreden in Canada en een Duitse show vallen op.

Uit elke show werden uiteindelijk een aantal liedjes en sketches weerhouden en op één CD verzameld. Op de cd's staan dan ook enkel veelzeggende tijdloze nummers die het artistieke werk van Toon typeren zonder dat je hem daadwerkelijk hoeft te zien. De box, geeft naast vele uren luistergenot ook een artistieke evolutieschets van het werk van Toon Hermans. De cd's behandelen elk één programma of één Onemanshow waarbij in elk hoesboekje de luisteraar grondig geïnformeerd wordt.

Naast de negentien cd's bevat de verzamelbox dus ook nog een DVD met daarop twee programma's : de eerste aflevering van de televisieserie "Gewoon Toon" met interviews en sketches, en de documentaire "Toon Thuis".

De verzamelbox werd uitgegeven in samenwerking met de Stichting Toon Hermans. Een must voor de fans.

toon-hermans.startkabel.nl



Paul Willems








© Vivat.be 2020